• zawierania umów o spadek po osobie żyjącej,
• zawierania umów, które dzieliłyby spadek przed śmiercią spadkodawcy,
• zawierania umów między przypuszczalnym spadkobiercą a osobami trzecim co do zbycia spadku,
• zawierania umów stanowiących, że jedna strona umowy będzie dochodziła do spadku po drugiej stronie,
• zawierania umów darowizny na wypadek śmierci (nie mylić z umową darowizny dokonywaną za życia spadkodawcy), w której dana osoba zobowiązuje się darować dany przedmiot dopiero po swojej śmierci.
Takie umowy będą zawsze nieważne, ponieważ nie da się rozporządzić przyszłymi prawami (majątek spadkodawcy staje się spadkiem dopiero w chwili jego śmierci! Tak samo dana osoba staje się spadkobiercą dopiero kiedy umrze spadkodawca). Jest jednak pewien wyjątek – umowa o zrzeczenie się dziedziczenia.
Kto i jak może zawrzeć umowę o zrzeczenie się dziedziczenia?
Umowa o zrzeczenie się dziedziczenia może zostać zawarta między spadkodawcą, a jego małżonkiem, dziećmi i ich potomstwem, jego rodzicami, rodzeństwem i ich potomstwem (czyli generalnie osoby uprawnione do dziedziczenia na podstawie przepisów ustawowych). Jedynie gmina, Skarb Państwa oraz osoby spoza kręgu spadkobierców ustawowych nie mogą zrzec się dziedziczenia.
Umowa powinna zostać zawarta w formie aktu notarialnego (może zostać sporządzona przez każdego notariusza w kraju – trzeba za nią zapłacić 200,00 zł + 50,00 zł za ewentualne dodatkowe koszty). Umowa sporządzona w innej formie niż w formie aktu notarialnego jest nieważna. Oto przykład takiej umowy:
Wzór zrzeczenia się dziedziczenia
Zrzeczenie się dziedziczenia obejmuje wszystkie dzieci spadkobiercy i ich potomków. Jednak w umowie można zawrzeć postanowienie, że obejmie ona tylko jedną osobę, a nie obejmie ich potomków.
Przykład:
Stefan zawarł ze swoją córką Hanną umowę o zrzeczenie się dziedziczenia. W umowie zostało uzgodnione, że zrzeczenie nie obejmuje córki Hanny – Marysi. Po śmierci Stefana uprawnionymi do dziedziczenia będą więc – jego żona Anna, syn Paweł i wnuczka Marysia. Hannę traktuje się tak jakby nie dożyła otwarcia spadku (tj. jakby żyła krócej niż Stefan).
Zrzeczenie się dziedziczenia może zostać uchylone przez umowę między tym, kto zrzekł się dziedziczenia, a tym, po kim się dziedziczenia zrzeczono. Umowa taka powinna zostać zawarta również w formie aktu notarialnego – jest to jedyny sposób na usunięcie skutków wcześniejszego zrzeczenia się dziedziczenia.
